O gotowości szkolnej dzieci i sposobach jej badania.
Od roku szkolnego 2014/2015 obowiązkiem szkolnym zostaną objęte wszystkie dzieci, które ukończyły siedem lat oraz sześciolatki urodzone w pierwszym półroczu 2008 r.
Dzieci, mimo iż są w tym samym wieku mogą być w różnym stopniu przygotowane do rozpoczęcia nauki szkolnej. Dojrzałość szkolna jest pojęciem pomagającym ustalić przygotowanie dziecka do rozpoczęcia edukacji szkolnej. Istotnym jest czy dziecko opanowało treści podstawy programowej wychowania przedszkolnego, a także czy jest na tyle społecznie oraz emocjonalnie dojrzałe, aby poradzić sobie w tej nowej sytuacji.
Najważniejsze obszary funkcjonowania dziecka badane podczas diagnozy gotowości szkolnej to:
- kompetencje poznawcze, w tym językowe (m.in. dziecko potrafi ułożyć przedmioty według podanych kryteriów, zrozumieć i wykonać polecenie, dzielić zdanie na słowa, słowa na sylaby, sylaby na głoski);
- kompetencje emocjonalno – społeczne (m.in. dziecko mówi o ważnych dla siebie sprawach i uczuciach, inicjuje kontakt z innymi dziećmi, wykonuje samodzielnie zadania, nie okazuje nadmiernego lęku, nieadekwatnej do sytuacji złości, gniewu);
- aktywność własna (m.in. dziecko jest samodzielne, eksperymentuje, pyta o przyczyny obserwowanych zjawisk, inicjuje zabawy i rozmowy, pomaga innym, wykazuje wytrwałość w rozwiązywaniu zadań i radość z osiągniętego sukcesu);
- sprawność psychomotoryczna (m.in. dziecko prawidłowo posługuje się ołówkiem, nożyczkami, rysuje po śladzie, odwzorowuje proste figury, potrafi układać puzzle).
Niektóre z wymienionych zachowań są typowe dla dzieci w tym wieku. Zaniepokoić powinny zmiany występujące w zachowaniu zbyt często lub bardzo gwałtownie. Każde dziecko cechuje własne tempo rozwoju. Odpowiednie przygotowanie do go podjęcia nauki w szkole jest wynikiem interakcji między dzieckiem, środowiskiem rodzinnym i wychowaniem przedszkolnym.
Głównym narzędziem badania gotowości szkolnej jest obserwacja zachowania dziecka. W wyniku obserwacji nauczyciel przedszkola przygotowuje diagnozę przedszkolną dziecka, którą w formie pisemnej przekazuje rodzicowi, informując o mocnych i słabych stronach dziecka.
Dojrzałość ruchową i umysłową dziecka można sprawdzić obserwując wyniki oraz sposoby wykonania konkretnych zadań. Trudniejsza natomiast wydaje się obserwacja gotowości emocjonalnej oraz społecznej. Ponieważ istnieje potrzeba pogłębionej, specjalistycznej diagnozy psychologiczno-pedagogiczno-logopedycznej dziecka, może być ona przeprowadzona, na wniosek rodzica, w poradni psychologiczno – pedagogicznej. Na podstawie przeprowadzonych badań, zespół diagnostyczny przygotowuje opinię dotyczącą dojrzałości szkolnej dziecka.
Stosowane metody pozwalają określić i ocenić efektywność funkcjonowania w specyficznych sytuacjach, miejscach czy środowiskach. Diagnoza skupia się na sferach najważniejszych dla aktywności szkolnej, czyli na poziomie inteligencji ogólnej, rozwoju zdolności poznawczych, psychomotorycznych, kompetencji społeczno – emocjonalnych, matematycznych i językowych. Ponadto badany jest poziom motywacji do osiągnięć szkolnych oraz wytrwałości podczas wykonywania zadań, ponieważ są one ważnymi, osobowościowymi korelatami sukcesów szkolnych.
Otrzymany profil umiejętności pozwala na analizę mocnych stron dziecka oraz ewentualnych deficytów.
Kompetencje rozwojowe nie kształtują się równomiernie. Specjaliści oceniają czy dziecko spełnia pewne obiektywne wymagania dojrzałości szkolnej, a więc czy osiągnęło przeciętny, tym samym wystarczający poziom rozwoju emocjonalnego oraz intelektualnego.
Oceniając gotowość szkolną należy wziąć pod uwagę wiedzę rodzica o dziecku, a także informacje uzyskane z przeprowadzonych diagnoz (opinia wychowawcy z przedszkola oraz opinia z poradni psychologiczno – pedagogicznej).
Rodzicu, jeśli masz obawy co do poznawczego, emocjonalnego lub społecznego funkcjonowania swojego dziecka zgłoś się do poradni psychologiczno – pedagogicznej.
